Opinia publiczna

W erze fake newsów i postprawdy dzieło Waltera Lippmanna to lektura obowiązkowa dla wszystkich, którzy troszczą się o stan demokracji

Opinia publiczna to pierwszy polski przekład przełomowej książki Waltera Lippmanna (1889-1974), jednego z najbardziej wpływowych dziennikarzy i myślicieli amerykańskich XX wieku. Opublikowane po raz pierwszy w 1922 roku dzieło wywołało rewolucję w obszarze nauk politycznych i medioznawstwa. Autor dokonał druzgocącej krytyki pierwotnego mitu demokracji, w myśl którego wiedza potrzebna do zarządzania ludzkimi sprawami spontanicznie dobywa się z ludzkiego serca, wprowadził do obiegu naukowego pojęcie stereotypu w jego współczesnym, psychologicznym rozumieniu, podjął wreszcie przenikliwe rozważania na temat wpływu świata kreowanego przez media na mechanizmy podejmowania decyzji w demokracji liberalnej. Książka zawiera wprowadzenie autorstwa dra Pawła Armady zatytułowane Świat Waltera Lippmanna, czyli jaskinia naszej wolności.

To rozwiązanie problemu demokracji, choćby najpiękniej podane, musi budzić wątpliwości. Czyż nie krąży nad nim starodawne widmo oligarchii, panowania kasty równiejszych, trzymania w ryzach nieokrzesanego tłumu? Czy nie jest rezygnacją z rządów ludu uznanie, iż nieliczni eksperci mają tłumaczyć ludowi, co i jak powinno się myśleć? Tak by ten lud nie zepsuł machiny nowoczesnego państwa? I tak, by nie odebrać społeczeństwu jako całości szans na korzystanie z owoców postępu naukowego?

z wprowadzenia dra Pawła Armady

W ciągu życia pokolenia będącego teraz u władzy perswazja stała się samoświadomą sztuką i zwykłym narzędziem demokratycznych rządów. Nikt z nas nie zbliża się do rozumienia następstw tego zjawiska, ale nie jest nazbyt śmiałym proroctwem mówić, że wiedza o tym, jak wytwarzać przyzwolenie, zmieni wszystkie polityczne rachuby i przekształci każdą polityczną przesłankę. Pod naporem propagandy, niekoniecznie wyłącznie w złowieszczym znaczeniu tego słowa, dawne stałe naszego myślenia przeobraziły się w zmienne. Nie sposób już dłużej, dla przykładu, wierzyć w pierwotny dogmat demokracji, że wiedza potrzebna do zarządzania ludzkimi sprawami spontanicznie dobywa się z ludzkiego serca.

Walter Lippmann